Yapay Zekâda Evrimsel Bir Yolculuk: GPT’nin Sürüm Tarihçesi

18 Eylül 2025 Perşembe, 00:00

Yapay Zekâda Evrimsel Bir Yolculuk: GPT’nin Sürüm Tarihçesi

Günümüz dünyasında yapay zekâ artık yalnızca bir teknoloji değil, aynı zamanda bir medeniyet dönüşümünün de taşıyıcısıdır. Özellikle OpenAI tarafından geliştirilen GPT (Generative Pre-trained Transformer) modelleri, doğal dil işleme alanında bir dönüm noktası olmuş ve her yeni sürümüyle insanlık için yeni kapılar aralamıştır. Bu yazıda, GPT’nin evrimsel yolculuğunu mercek altına alırken, teknolojinin nasıl olgunlaştığını verilerle, tablolarla ve grafiklerle irdeleyeceğiz.

A+A A- 0 2 0

GPT’nin gelişimini üç ana eksende değerlendirmek mümkündür:

Parametre sayısındaki artış,
Eğitim verisinin çeşitliliği,
Yetenekler ve toplumsal etkiler.

Özellikle 2018 yılında tanıtılan GPT-1, yalnızca 117 milyon parametreye sahipti ve dil üretiminde sınırlı bir başarı sunabiliyordu. Ancak birkaç yıl içinde bu sayı milyarları, ardından trilyonları buldu. Bu yalnızca teknik bir ilerleme değil; aynı zamanda yapay zekânın insana yakın diyalog, yaratıcılık ve akıl yürütme kapasitelerinde de devrim anlamına geliyordu.

GPT Sürümleri Karşılaştırma Tablosu (GPT’nin evrimini sayısal ve niteliksel boyutlarıyla özetlemektedir)

Sürüm	Çıkış Yılı	Parametre Sayısı	Yetenekler / Özellikler	Öne Çıkan Katkılar
GPT-1	2018	117 milyon	Temel metin üretimi, sınırlı bağlam anlama	Transformer mimarisiyle üretken dil modellemenin temeli
GPT-2	2019	1,5 milyar	Uzun ve tutarlı metinler, özetleme, çeviri, soru-cevap	Büyük ölçekli dil modellerinin gücünü gösterdi; kötüye kullanım kaygısıyla sınırlı yayımlandı
GPT-3	2020	175 milyar	Yaratıcı yazım, güçlü diyalog, kod üretimi (Codex)	“Genel amaçlı” yapay zekâya giden en büyük adım; ChatGPT’nin temeli
GPT-3.5	2022	~175 milyar (opt.)	Daha tutarlı, uzun bağlam yönetimi, gelişmiş kodlama	ChatGPT’nin halka açık ilk sürümü
GPT-4	2023	Açıklanmadı (trilyonlar)	Çok modlu giriş (metin + görsel), ileri düzey analiz, daha az hata	Profesyonel asistanlık, akademik araştırma, görsel açıklama
GPT-4 Turbo	2023	Açıklanmadı	GPT-4 ile aynı kapasite; daha hızlı, daha ucuz	ChatGPT Plus kullanıcıları için ekonomik erişim
GPT-5	2024–2025	Açıklanmadı (çok daha büyük)	Çok uzun bağlam yönetimi, daha gelişmiş akıl yürütme, multimodal ilerleme	Profesyonel iş süreçlerinde güvenilir yapay zekâ asistanlığı

Aşağıdaki grafik, GPT’nin yıllar içerisindeki parametre sayısındaki büyümeyi görselleştirmektedir:

Bu grafik, parametre sayısındaki üstel büyümeyi net biçimde ortaya koymaktadır. 2018’de milyon seviyesinde olan parametreler, yalnızca yedi yıl içinde trilyonlar düzeyine ulaşmıştır.

Sonuç

GPT modelleri yalnızca teknik başarılar değil, aynı zamanda etik, toplumsal ve kültürel tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Sahte haber üretimi kaygılarından eğitimdeki yeni fırsatlara, yazılım geliştirmeden sanat üretimine kadar geniş bir yelpazede etkiler görülmektedir.

Bugün geldiğimiz noktada GPT-5, yalnızca bir yapay zekâ modeli değil; insanlık için yeni bir düşünme, üretme ve işbirliği biçimidir. Bu süreç, önümüzdeki yıllarda yapay zekâ ile insan arasındaki sınırların daha da bulanıklaşacağına işaret etmektedir.

Saygılarımla

Prof. Dr. Ayhan ERDEM – Köşe Yazarı
aerdem@gazeteankara.com.tr
Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi
Gazete Ankara Dijital Haber Portalı

Bir Karınca, Aslan Hikayesi ve Bugünün Türkiye’si

Önceki Yazı

Emlak Vergisinde Artışa Fren: Hükümetten Vicdani Bir Düzenleme Gelmelidir

Sonraki Yazı

YORUM YAP

Yorumu Gönder

YORUMLAR (0)

Tüm Yorumlar (0)

Prof. Dr. Ayhan ERDEM

aerdem@gazeteankara.com.tr

Tüm Yazıları

YAZARLAR