Geçenlerde İzmit’ten hakim bir dostum geldi. Meslek gereği birçok hakim ve savcı tanırım ama bu arkadaşımın farkı, hukuku sadece teknik bir alan olarak görmemesi. Ona göre hukukun bir de insan tarafı vardır. Mahkemeye yolu düşen herkese önce insan olarak yaklaşır, ardından hukuk ne diyorsa o çerçevede değerlendirir. Bu yüzden yıllar içinde yüreğinde biriktirdiği adli hikayeler hem ibretlik hem de iç burkan olaylarla doludur.

Bir çayevinde sohbet ederken anlattıkları, özellikle sosyal medya ve sohbet sitelerinde başlayan ilişkilerin nasıl bir anda trajediye dönüştüğünü gösteren örneklerdi.

 Hukukun İnsan Yüzü: Faruk Erem’in Sözü

Bu yaklaşımı dinlerken aklıma ceza hukuku alanının önemli isimlerinden Faruk Erem geldi.
Erem, “Bir Ceza Avukatının Anıları” adlı eserinde şu unutulmaz cümleyi kurar:
“Suçluyu kazıyın, altından insan çıkar.”

Hakim dostum da tam olarak bu duyguyla hareket ediyor. Karşısına çıkan her olayın ardında bir insanın acısı, zaafı veya yanlışı olduğunu görmeye çalışıyor. Bu yüzden anlattığı hikayeler sadece hukuki değil, insani bir yük de taşıyordu.

 Sanal Dünyada Başlayan Dramlar

Dinlediğim öykülerden bazıları yaşanan trajedilerin boyutunu açıkça ortaya koyuyordu. Sohbet sitesinde tanıştığı kişiyle mesajlaşırken yakalanan dört çocuk annesi bir kadının eşi tarafından bıçaklanarak öldürülmesi bunlardan biri. Bir başka olayda ise tanıştıkları kişiyle “fantezi” amaçlı görüşen bir çift, daha sonra şantaj çarkının içine düşerek hayatlarının alt üst olmasıyla yüzleşmişti.

Cahillik, gaflet veya anlık zafiyetle başlayan süreçlerin nasıl akıl almaz sonuçlar doğurduğunu dinlerken gözlerim doldu. Sanal dünyada kurulan hayallerin çoğu zaman gerçek hayatta ağır bedellerini izliyoruz.

Bu noktada sıkça kullanılan bir söz kendini bir kez daha doğruluyor:
“İnternette herkes istediği kişi olabilir. Zorluk, gerçek hayat kapıyı çaldığında başlar.”

 New York Times’tan Dünya Çapında Bir Örnek

Hakim dostumun anlattıkları, New York Times’ta yayımlanan çarpıcı bir haberi aklıma getirdi.
North Carolina Üniversitesinde görev yapan bir profesör, internet üzerinden kendisini Çek asıllı bir fotomodel olarak tanıtan biriyle uzun süre yazışır. “Model”, profesörü Bolivya’ya davet eder. Profesör oraya gittiğinde kimseyi bulamaz.

Ardından bir telefon gelir: “Brüksel’e çekim için geldim. Size bilet göndereceğim. Bu arada valizimi de getirir misiniz?”

Profesör valizle Brüksel uçağına biner, ancak kontrolde bagajdan uyuşturucu çıkar ve tutuklanır. Haberde yazdığına göre o kişinin ne fotomodel olduğu ne de kadın olduğu gerçektir.

 Sosyal Medyada Sözün Bedeli

Bir diğer önemli tehlike ise düşünmeden yapılan paylaşımların doğurabileceği hukuki sonuçlar. Kendince eleştiri yaptığını düşünen birçok kişi, sosyal medyada siyasi tartışmaların odağına oturuyor ve sonunda disiplin cezası, memuriyetten çıkarılma hatta hapis cezası gibi ağır yaptırımlarla karşı karşıya kalabiliyor.

Dijital dünyada yazılan hiçbir şey tamamen silinmez. Bugün gizlendiğini düşünen kişi, yarın karşısına çıkan bir dijital ayak izi ile büyük bir sorunla yüzleşebilir.

 Devlet, Toplum ve Birey İçin Gerekli Adımlar

İnternet, sosyal medya ve sohbet siteleri hayatın vazgeçilmez bir parçasına dönüştü. Ancak bu platformlar aynı zamanda aile yapısını, sosyal dokuyu ve birey güvenliğini tehdit eden riskleri de barındırıyor. Bu nedenle:

• Sanal alemde işlenen suç türlerinin detaylı incelenmesi,
• Kötü niyetli kişilere fırsat vermeyecek yasal ve teknolojik önlemlerin artırılması,
• Dijital okuryazarlığın yaygınlaştırılması ve özellikle gençlerin bilinçlendirilmesi

artık kaçınılmaz bir gereklilik.

Sanal dünya hızla büyürken, insanın zaafları aynı kalıyor. Bu da hem bireylerin hem devletin hem de toplumun daha dikkatli olmasını zorunlu kılıyor.

Av. Durdu GÜNEŞ
Gazete Ankara DHP | Köşe Yazarı
dgunes@gazeteankara.com.tr