Soruşturma, yükseköğretimden bürokrasiye, meslek örgütlerinden kamuya kadar uzanan geniş bir alanda yankı uyandırdı.
Soru basit ama derin: Kurumlarımızın özgünlüğünü, güvenilirliğini ve bütünlüğünü koruyacak yapılar gerçekten ne kadar sağlam?

Olayın Anatomisi: Nasıl Oldu?

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüttüğü soruşturmaya göre:

• E-imza kopyalama yoluyla sahte diploma, mezuniyet belgesi ve akademik unvan üretildi,
• Not ortalamaları değiştirildi,
• Pasif öğrenciler aktif statüye geçirildi,
•  Bazı kişiler mezuniyet şartlarını tamamlamadan “mezun” gösterildi.

Bu işlemler, yalnızca bireysel kazanç için değil, kimi zaman kurumsal hiyerarşide hızlı yükselme veya kamuda belirli pozisyonları elde etme amacıyla gerçekleştirildi.

Dijital Güvenlik Boyutu

Bu skandalın en kritik yönlerinden biri, dijital devlet sistemleri ve akademik veri tabanlarında ortaya çıkan güvenlik açıklarıdır.
E-imza gibi yüksek güvenlik standardına sahip olması beklenen araçların kopyalanabilmesi hem teknik hem idari denetimlerin yetersizliğini gösteriyor.

Tespit Edilen Zafiyetler:

• Yetersiz erişim kontrolü
• Çok faktörlü kimlik doğrulama eksikliği
• Anlık işlem takibi yapılmaması

Çözüm Önerileri:

• E-imza kullanımında gerçek zamanlı işlem doğrulaması
• Veri tabanı erişimlerinin anlık ve geriye dönük denetimi
• Bağımsız siber güvenlik testleri

Bu olay, “dijital diplomaların güvenliği” tartışmasını Türkiye gündemine taşımış ve e-Devlet sistemine duyulan güvenin sorgulanmasına yol açmıştır.

Kurumsal Sarsıntı ve Mevzuat Açıkları

Sahte unvan veya diploma vakaları, yalnızca bireylerin değil, kurumların da itibarına zarar verir⁷.

Kurumsal Özgünlük Kaybı: Üniversiteler, verdikleri diplomaların güvenirliğini sorgulayan kamuoyu ile karşı karşıya kaldı.
Mevzuat Eksiklikleri: Mevcut yasa ve yönetmelikler, siber ortamda işlenen akademik sahtecilik suçlarına özel, caydırıcı yaptırımlar içermiyor.
Yönetim Zafiyetleri: Kurumlar arası veri paylaşımında denetim mekanizmalarının olmaması, vakaların kolay gizlenmesine yol açıyor.

Uluslararası Karşılaştırma

Benzer olaylar farklı ülkelerde de yaşandı:

• ABD (2019): Bazı özel üniversitelerde dijital sahtecilikle diploma ve sertifika satışı skandalı.
• Güney Kore: Akademisyenlerin sahte yayın ve unvan kullanımı üzerine geniş çaplı soruşturmalar.
• Almanya: Bir eyalet bakanının sahte doktora tezi skandalı sonrası tüm akademik derecelerin yeniden doğrulanması süreci.

Türkiye’deki olay, bu örneklerle karşılaştırıldığında hem siber güvenlik hem de kurumsal etik açısından benzer riskler taşıyor.

Sistemsel Çıkış Yolu: Kurumsal Bütünlüğün Yeniden Tesisi

Türkiye’de akademide güven ve kurumsal bütünlük, ancak güçlü bir dijital güvenlik altyapısı, etkin hukuki düzenlemeler ve sağlam etik protokoller ile korunabilir. Bu nedenle öncelikle dijital altyapı güvenliği güçlendirilmeli; çok faktörlü kimlik doğrulama sistemleri zorunlu hale getirilmeli, anlık işlem izleme mekanizmaları devreye alınmalı ve bağımsız güvenlik denetimleri düzenli aralıklarla yapılmalıdır. Bununla birlikte, hukuki düzenlemelerle siber ortamda akademik sahteciliğe özgü net ve caydırıcı yaptırımlar getirilmesi, kurumlar arası veri paylaşımında ise şeffaflık ve denetim zorunluluğunun sağlanması gerekmektedir. Sürecin kalıcı bir şekilde güvence altına alınabilmesi için yükseköğretim kurumlarında bağımsız etik kurullar kurulmalı, tüm atama ve yükseltme süreçleri liyakat ilkesi çerçevesinde yürütülmelidir. Böylece hem sahte diploma riskleri en aza indirilecek hem de akademik sistemin güvenilirliği uzun vadede korunacaktır.

Sonuç: Özgünlük ve Güvenin Yeniden İnşası

Bu skandal, bireysel suçlardan öte, sistemin bütününe yönelik bir güven testidir.
Akademinin, bürokrasinin ve tüm kurumsal yapıların özgünlüğünü korumak için hem teknik hem hukuki hem de etik düzlemde güçlü adımlar atmak şarttır.
Güven, yıllar içinde inşa edilir; ama göz açıp kapayıncaya kadar kaybolabilir.
Bu nedenle kurumsal bütünlük artık yalnızca bir hedef değil, yaşamsal bir zorunluluktur.

 Dr. Oğuz Poyrazoğlu
Gazi Üniversitesi Öğr. Üyesi
Kurucu, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Gazete Ankara Dijital Haber Portalı – Köşe Yazarı
opoyrazoglu@gazeteankara.com.tr

Kaynakça

1.     “Akademide büyük skandal: Sahte diplomayla profesör olanlar ortaya çıktı”, THaber Gazetesi, 5 Ağustos 2025.

2.     “Sahte diploma skandalında isim isim sahtekarlığın detayı”, Diyarbakır Olay, 6 Ağustos 2025.

3.     Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Açıklaması, 7 Ağustos 2025.

4.     “Sahte diploma skandalında 400 akademisyene soruşturma”, Adalet TV, 6 Ağustos 2025.

5.     “DDM’den sahte diploma açıklaması: İddialar abartılı”, NTV Haber, 8 Ağustos 2025.

6.     “E-imza kopyalama ile akademik unvan sahteciliği”, Adalet TV, 6 Ağustos 2025.

7.     “YÖK’ten üniversitelere sahte diploma denetimi talimatı”, Kilis Kent Haber, 9 Ağustos 2025.

8.     “Fake Degrees Scandal in US Private Universities”, The Chronicle of Higher Education, 2019.

9.     “Academic Misconduct Scandal Rocks South Korea”, The Korea Herald, 2021.

10.  “German Minister Resigns over Fake Doctorate”, Deutsche Welle, 2011.