YAZARLAR

08 Ekim 2025 Çarşamba, 16:27

Yerel Yönetimler İçin “Bir Fikrim Var”

Durum Tespiti Olmadan Hedef Belirlenemez

Askerlikte bir kural vardır: “Durum tespiti yapmadan hedef tespiti yapamazsınız.” Yerel yönetimlerde de bu prensip geçerlidir. Hedef belirlemeden önce mevcut durumu iyi okumak gerekir.

1. Yardım Değil, Üretim Odaklı Belediyecilik

Belediyeler, vatandaşlara yönelik bedava hizmet ve yardımlarla geçici rahatlama sağlar. Ancak bu politikalar uzun vadede üretkenliği düşürür. Gerçek sosyal belediyecilik, ihtiyaç sahiplerine destek verirken, toplumu üretmeye teşvik eden bir sistem kurmalıdır.

Örnek: Gıda kolisi yerine, mahalle bazlı “Topluluk Bahçeleri” ile hem üretim hem istihdam sağlanabilir.

2. Belediyeler Arası Ortak Akıl

Başarılı projeler yalnızca uygulayan belediyede kalmamalı. Tüm belediyelerin erişebileceği bir “Proje Bankası” oluşturulmalı. Belediyeler birbirinden öğrenerek kaynakları daha etkin kullanabilir.

3. Katılımcı Proje Yarışmaları

Belediyeler, halkın çözüm ve proje fikirlerini alabileceği yarışmalar düzenlemeli. Kazanan projeler hayata geçirilmeli.

Örnek: “Mahallemi Güzelleştiriyorum” yarışması ile vatandaşlar mikro projeler geliştirir.

4. Dijital Geri Bildirim Platformu

Vatandaşlar; şikayet, öneri ve yeni fikirlerini iletebileceği çok dilli ve erişilebilir bir platformdan katkı sunabilir:

  • Bir sorunum ve önerim var.
  • Mevcut hizmeti daha iyi hâle getirecek fikrim var.
  • Yeni bir ihtiyaç için önerim var.

Örnek: “Benim Şehrim” mobil uygulamasıyla anında fikir paylaşımı sağlanabilir.

Çocuklar ve Gençler İçin Neler Yapılabilir?

1. Oyuncak Değişim Noktaları ve Oyuncak Müzesi

Geliri düşük ailelere yönelik oyuncak takas dükkânları açılabilir. Aynı mekânda bir oyuncak müzesi ile çocuklara hem oyun hem öğrenme imkânı sunulabilir.

2. Tematik Parklar

Masal, çevre ve trafik temalı parklar kurulabilir. Her park, oyun kadar eğitim ve farkındalık amacı da taşımalıdır. Parklara geri dönüştürülmüş malzeme kullanımı ile çevre bilinci de aşılanabilir.

3. Bebek ve Çocuk Kütüphaneleri

0-6 yaş grubuna hitap eden bebek kütüphaneleri, yazar ve pedagoglarla etkinliklerin yapıldığı interaktif alanlar haline getirilebilir.

4. Eğitimde Fırsat Eşitliği

Gönüllü eğitmenlerle sınavlara hazırlık, okul sonrası rehberlik, iş arayan gençlere hayat becerileri eğitimi verilebilir. Emekliler bu sürece değerli katkı sunar.

5. Yabancı Dil Kulüpleri

Dil öğrenme alanları, konuşma kulüpleri ve yabancı dil kafeleri açılarak gençlerin istihdam gücü artırılabilir.

6. Ücretsiz Öğrenci Çamaşırhaneleri

Üniversite kampüslerine yakın bölgelerde, ihtiyacı olan öğrencilere ücretsiz hizmet verecek çamaşırhaneler açılabilir.

7. Trafiğe Kapalı Oyun Alanları

Hafta sonları ya da tatil dönemlerinde okul bahçeleri ve meydanlar geleneksel oyunlar için tahsis edilebilir.

8. Gençler İçin Proje Yarışmaları

Yaratıcı ve kentle ilgili fikirleri olan gençler için tematik yarışmalar düzenlenebilir. Kazanan projelerin uygulanması gençlere özgüven kazandırır.

9. Sanat ve Eğlence Kartı

Belediyeye ait kültür-sanat salonları dar gelirli gençlerin kullanımına açılabilir. “Sanat ve Eğlence Kartı” ile bu gençler konser, tiyatro gibi etkinliklere ücretsiz katılabilir.

10. Kişisel Gelişim Eğitimleri

CV hazırlama, iletişim, zaman yönetimi, proje tasarımı gibi alanlarda atölyeler düzenlenebilir. Eğitmenler gönüllülük esasına göre katkı verebilir.

11. Gönüllü Ev Paylaşımı Projesi

Yalnız yaşayan yaşlılar ile ev arayan öğrenciler, belediye aracılığıyla eşleştirilebilir. Kontrollü ve denetimli bu model hem barınma krizini hem yalnızlık sorununu çözebilir.

Yaşlılar, Kadınlar ve Engelliler İçin Öneriler

1. Üretim ve Hobi Atölyeleri

Emekliler için üretim atölyeleri kurulabilir. Burada hem becerilerini paylaşırlar hem de sosyal hayata katılırlar. Cezaevi iş yurtları modeli örnek alınabilir.

2. Dijital Destek Masası

Yaşlı bireylerin online işlemlerini kolaylaştırmak için dijital danışma ofisleri kurulabilir. Randevu, fatura ödeme, belge sorgulama gibi işlemler için yardımcı olunur.

3. Kadınlara İnovatif Üretim Kursları

Sürekli aynı ürünlerin üretildiği kurslar yerine, dünya pazarında satılabilecek özgün ve yenilikçi ürünler tasarlamak hedeflenmelidir.

4. Bakım Eğitim Programları

Yaşlı, hasta ve çocuk bakımı için sertifikalı eğitim programları başlatılabilir. Eğitimli personel ihtiyacını karşılamanın yanı sıra istihdama da katkı sağlar.

5. Fide Yetiştiriciliği

Sertifika almış bireylerin yetiştirdiği fideleri belediye satın alabilir. Bu hem ekonomik hem çevreci bir yaklaşımdır.

6. Sosyal Gruplara Özel Proje Yarışmaları

Kadınlar, çocuklar, engelliler ve yaşlılara yönelik ayrı proje yarışmaları düzenlenebilir. Uygulamaya alınan projeler, katılım bilincini geliştirir.

7. Engelsiz İşyeri Sertifikası

Engellilere uygun düzenlemeler yapan iş yerlerine teşvik ve tanıtım sağlanabilir. Sertifika, işletmeye sosyal değer kazandırır.

8. Engelli Dostu Parklar

Tekerlekli sandalye, görme engelli yolları gibi fiziksel düzenlemelerle parklar daha erişilebilir hale getirilebilir.

9. Konuşan Bastonlar

Görme engelliler için sesli yönlendirme sağlayan bastonlar üretilebilir ve belediyeler tarafından dağıtılabilir.

Sosyal Belediyecilik İçin Uygulanabilecek Projeler

1. Sosyal Marketler

İkinci el eşyalar toplanarak, tamir edilerek yeniden ihtiyaç sahiplerine ulaştırılabilir.

2. İyilik Dükkanları

Hayırseverlerin bağışladığı ürünler, sistemli biçimde belirlenmiş ihtiyaç sahiplerine ulaştırılır.

3. Gıda Fazlası Yönetimi

Market, restoran ve üreticilerden elde kalan yiyecekler, özel organizasyonlarla israf edilmeden yardım kuruluşlarına ulaştırılır.

4. Serbest Duvarlar

Belirlenen bölgelerdeki duvarlar grafiti sanatçılarına tahsis edilerek ücretsiz sanat üretimi teşvik edilir.

5. Aile Okulu

Evlilik öncesi ve sonrası için psikolog, avukat ve uzmanlarla seminerler düzenlenebilir. Sağlıklı aile yapısı desteklenir.

Çevrecilik Alanında Öneriler

1. Atık Toplama Organizasyonu

Mahalle bazlı toplama saatleri belirlenerek cam, metal ve plastik atıklar düzenli biçimde toplanabilir.

2. Atık Sudan Enerji Üretimi

Arıtma çamurundan biyogaz üretimi yaygınlaştırılarak hem çevre korunur hem enerji elde edilir.

3. Çatı Bahçeleri

İklimi uygun olan şehirlerde çatılarda bitki yetiştiriciliği yapılabilir. Görsel estetik ve hava kalitesi artar.

4. Su Tasarruf Aparatları

Evlerde su tüketimini azaltmak için ucuz ama etkili aparatlar dağıtılabilir. Dileyenler fatura yoluyla maliyeti ödeyebilir.

5. Bayat Ekmek Projeleri

Gaziantep’in çıkardığı Bayat Ekmek Tarif Kitabı ve Denizli’nin Ekmek Kumbarası uygulamaları örnek alınabilir.

6. Bitki Takas Günleri

Fazla saksı bitkileri olanlar için değişim günleri düzenlenebilir. Yeşil dostu topluluklar oluşturulabilir.

Sonuç

Yerel yönetimlerin hizmet anlayışı, sürekli gelişim ve halkın katılımına dayanmalıdır. Bu önerilerden bazıları halihazırda uygulamaya geçmiş, bazıları ise uygulanmaya hazır fikirlerdir. Belediyeler, ortak akıl, iş birliği, inovasyon ve katılımcılık ilkeleriyle sosyal belediyecilik vizyonunu daha ileri taşıyabilir.


Av. Durdu GÜNEŞ
Gazete Ankara Dijital Haber Portalı – Köşe Yazarı
E-posta: dgunes@gazeteankara.com.tr

YORUM YAP

Yorumu Gönder

YORUMLAR (1)

  • G[A]

    Özlem İCİK

    Bu önerileri harika buldum. Çok önemli konulara temas etmişsiniz. İnşallah bir gün gerçek olur. Sizi tebrik ediyorum hocam

    + Cevapla